Τα τελευταία 10 χρόνια σημειώθηκε μεγάλη σύγχυση σχετικά με τη χρήση της ορμονικής θεραπείας στην εμμηνόπαυση (ΟΘΕ). Νέα στοιχεία αμφισβήτησαν προηγουμένως αποδεκτές κλινικές κατευθυντήριες οδηγίες, ιδίως σχετικά με την ασφάλεια και την πρόληψη των ασθενειών. Σαν αποτέλεσμα, πολλές γυναίκες στερήθηκαν χωρίς λόγο την ορμονική θεραπεία.
Η Διεθνής Εταιρεία Εμμηνόπαυσης (IMS), σε συνεργασία με πολλές άλλες επιστημονικές εταιρείες, εξέδωσαν μια από κοινού δήλωση – συναίνεση σχετικά με την ορμονική θεραπεία στην εμμηνόπαυση, με σκοπό να ενημερώσουν και να ενισχύσουν τις γυναίκες και τους επαγγελματίες υγείας γύρω από την κατάλληλη εφαρμογή της ΟΘΕ. Παραθέτουμε τα βασικά σημεία της δήλωσης:
Η ορμονική θεραπεία είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία για τα αγγειοκινητικά συμπτώματα που σχετίζονται με την εμμηνόπαυση σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά τα οφέλη είναι πιο πιθανό να υπερτερούν των κινδύνων για γυναίκες πριν από την ηλικία των 60 ετών ή εντός των πρώτων 10 ετών μετά την εμμηνόπαυση.
- Η ΟΘΕ είναι αποτελεσματική και κατάλληλη για την πρόληψη των καταγμάτων που σχετίζονται με την οστεοπόρωση σε υψηλού κινδύνου γυναίκες πριν την ηλικία των 60 ετών ή μέσα σε 10 χρόνια μετά την εμμηνόπαυση.
- Τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες, μελέτες παρατήρησης, καθώς και δεδομένα από μετα-αναλύσεις έχουν προσκομίσει ενδείξεις ότι η μονοθεραπεία με οιστρογόνα στις συνήθεις δόσεις ενδέχεται να μειώνει τη θνησιμότητα από στεφανιαία νόσο και από κάθε αιτία σε γυναίκες ηλικίας κάτω των 60 ετών και εντός 10 χρόνων από την εμμηνόπαυση.
- Η τοπική θεραπεία με χαμηλής δόσης οιστρογόνα προτιμάται για τις γυναίκες, των οποίων τα συμπτώματα περιορίζονται σε κολπική ξηρότητα ή σχετιζόμενη δυσφορία κατά τη σεξουαλική επαφή.
- Τα οιστρογόνα, ως μονοθεραπεία, είναι κατάλληλα σε γυναίκες μετά από υστερεκτομή, αλλά απαιτείται επιπλέον προγεσταγόνο σε παρουσία μήτρας.
- Η επιλογή της ΟΘΕ είναι μια εξατομικευμένη απόφαση όσον αφορά στην ποιότητα ζωής και τις προτεραιότητες στην υγεία, καθώς και σε προσωπικούς παράγοντες κινδύνου, όπως η ηλικία, ο χρόνος από την εμμηνόπαυση και ο κίνδυνος φλεβικής θρομβοεμβολικής νόσου, εγκεφαλικού επεισοδίου, ισχαιμικής καρδιοπάθειας και καρκίνου του μαστού.
- Ο κίνδυνος φλεβικής θρομβοεμβολής και ισχαιμικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου αυξάνεται με την από του στόματος ΟΘΕ, αλλά ο απόλυτος κίνδυνος είναι σπάνιος κάτω από την ηλικία των 60 χρόνων. Οι μελέτες παρατήρησης δείχνουν χαμηλότερο κίνδυνο με τη διαδερμική θεραπεία.
- Ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του μαστού σε γυναίκες άνω των 50 ετών που σχετίζεται με την ΟΘΕ είναι ένα περίπλοκο θέμα. Ο αυξημένος κίνδυνος καρκίνου του μαστού σχετίζεται πρωτίστως με την προσθήκη ενός προγεσταγόνου στη θεραπεία με οιστρογόνα και με τη διάρκεια της χρήσης.
Ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού που οφείλεται στην ορμονική θεραπεία της εμμηνόπαυσης είναι μικρός και μειώνεται μετά τη διακοπή της αγωγής.
- Η δόση και η διάρκεια της ΟΘΕ πρέπει να είναι συνεπείς με τους στόχους και την ασφάλεια της θεραπείας και θα πρέπει να εξατομικεύεται.
- Σε γυναίκες με πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια, η συστηματική ΟΘΕ συνιστάται τουλάχιστον μέχρι την μέση ηλικία της φυσιολογικής εμμηνόπαυσης.
