Όπως είναι σημαντικό να παραδεχτούμε ότι ορισμένες ευρέως διαδεδομένες πεποιθήσεις σχετικά με την παχυσαρκία είναι μάλλον αναληθείς (μύθοι), είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχουν υποθέσεις, ευρέως αποδεκτές, που δεν έχουν αποδειχθεί ούτε διαψευσθεί, ώστε να μπορέσουμε να προχωρήσουμε για τη συλλογή στοιχείων που να τις υποστηρίζουν ή να τις διαψεύδουν.
Υπόθεση 1: Η τακτική κατανάλωση (έναντι της παράλειψης) πρωινού γεύματος προστατεύει από την παχυσαρκία.
Η υπόθεση βασίζεται στην αντίληψη ότι η παράλειψη πρωινού οδηγεί σε υπερκατανάλωση τροφής στο υπόλοιπο της ημέρας. Ωστόσο, 2 τυχαιοποιημένες μελέτες που συνέκριναν το αποτέλεσμα της κατανάλωσης έναντι της παράλειψης του πρωινού δεν έδειξαν καμία επίδραση στο σωματικό βάρος του συνολικού δείγματος.
Υπόθεση 2: Η πρώιμη παιδική ηλικία είναι η περίοδος κατά την οποία αποκτούμε συνήθειες σχετικές με τη διατροφή και τη σωματική άσκηση που επηρεάζουν το βάρος μας σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας.
Η υπόθεση βασίζεται στην πεποίθηση ότι ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ) καθώς και οι διατροφικές συμπεριφορές και προτιμήσεις της παιδικής ηλικίας σχετίζονται με αυτές της ενήλικης ζωής. Ωστόσο, παρότι ο ΔΜΣ τείνει να ακολουθεί μια τάση καθώς ένα άτομο μεγαλώνει, διαχρονικές μελέτες υποδηλώνουν ότι αυτή η τάση μάλλον ακολουθεί ένα γενετικά καθορισμένο πρότυπο και δεν αποτελεί μια επίμονη επίδραση της μάθησης κατά την παιδική ηλικία.
Υπόθεση 3: Η κατανάλωση περισσότερων φρούτων και λαχανικών θα οδηγήσει σε απώλεια περισσότερου ή πρόσληψη λιγότερου βάρους, ανεξάρτητα από το αν υπάρχουν άλλες αλλαγές στη συμπεριφορά ή το περιβάλλον ενός ατόμου.
Η υπόθεση βασίζεται στην ιδέα ότι τρώγοντας περισσότερα φρούτα και λαχανικά, ένα άτομο, προφανώς αυθόρμητα, τρώει λιγότερο από άλλα τρόφιμα, και η προκύπτουσα μείωση των συνολικών θερμίδων είναι μεγαλύτερη από την αύξηση των θερμίδων από τα φρούτα και τα λαχανικά.
Πράγματι, η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών έχει οφέλη για την υγεία. Ωστόσο, όταν δεν υπάρχουν αλλαγές στη συμπεριφορά που να συνοδεύουν την αυξημένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, μπορεί να συμβεί αύξηση στο σωματικό βάρος ή να μην υπάρχει καμία αλλαγή σε αυτό.
Υπόθεση 4: Η αυξομείωση του σωματικού βάρους σχετίζεται με αυξημένη θνησιμότητα.
Αν και επιδημιολογικές μελέτες παρατήρησης δείχνουν ότι η αστάθεια του σωματικού βάρους συνδέεται με αυξημένη θνησιμότητα, τέτοια ευρήματα πιθανόν να οφείλονται σε συγχυτικούς παράγοντες σχετικά με την κατάσταση της υγείας. Μελέτες σε ζωικά μοντέλα δεν υποστηρίζουν αυτές τις επιδημιολογικές συσχετίσεις.
Υπόθεση 5: Η κατανάλωση ενδιάμεσων γευμάτων (snack) συμβάλλει στην πρόσληψη βάρους και την παχυσαρκία.
Η υπόθεση είναι ότι τα ενδιάμεσα γεύματα δε σταθμίζονται επαρκώς σχετικά με τα υπόλοιπα γεύματα της ημέρας, οδηγώντας με τον τρόπο αυτόν σε αύξηση του σωματικού βάρους. Τυχαιοποιημένες, ελεγχόμενες μελέτες ωστόσο δεν υποστηρίζουν ούτε αυτήν την υπόθεση. Επιπλέον, διάφορες μελέτες παρατήρησης δεν έχουν δείξει μια σταθερή συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης ενδιάμεσων γευμάτων και της παχυσαρκίας ή του αυξημένου ΔΜΣ.
Υπόθεση 6: Η περιβαλλοντική δομή, σε ό,τι αφορά στη διαθεσιμότητα πεζόδρομων και πάρκων, μπορεί να επηρεάσει την παχυσαρκία.
Η υπόθεση βασίζεται στην ιδέα ότι τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά της γειτονιάς μπορούν να προάγουν ή να αναχαιτίσουν τη σωματική δραστηριότητα, επηρεάζοντας έτσι την παχυσαρκία.
Σύμφωνα με μια συστηματική ανασκόπηση, σχεδόν όλες οι μελέτες που δείχνουν συσχετίσεις μεταξύ του κινδύνου παχυσαρκίας και των παραμέτρων του δομημένου περιβάλλοντος (π.χ. πάρκα, δρόμοι και αρχιτεκτονική) έχουν χαρακτήρα παρατηρητικό. Επιπλέον, αυτές οι μελέτες παρατήρησης δεν έχουν δείξει συνεπείς συσχετίσεις, έτσι δεν μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα.
Συνεχίζεται…
