Βαλτιμόρη, Η.Π.Α. – Η θεραπεία με τo αντιοστεοπορωτικό φάρμακο denosumab (Prolia™) δείχνει ότι συνεχίζει να αυξάνει την οστική πυκνότητα (BMD) και να μειώνει τον κίνδυνο καταγμάτων σε γυναίκες για διάστημα έως 8 χρόνια, σύμφωνα με την παρουσίαση των αποτελεσμάτων μιας μακροχρόνιας μελέτης στην ετήσια συνάντηση της American Society for Bone and Mineral Research (ASBMR).
Ο επικεφαλής συγγραφέας της μίας από τις μελέτες, Serge Ferrari (Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Γενεύης), πιστεύει ότι τα ευρήματα είναι πολύ εντυπωσιακά παρατηρώντας ότι
“η μακροχρόνια θεραπεία με denosumab εμφάνισε περαιτέρω μείωση των μη σπονδυλικών καταγμάτων, παρά το γεγονός ότι οι γυναίκες της μελέτης έγιναν γηραιότερες”.
Σημείωσε επίσης τη σημασία των ευρημάτων, δεδομένου ότι η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) δεν συνιστά τη θεραπεία με διφωσφονικά για πάνω από 5 έτη, λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων σχετικά με τα επιπλέον οφέλη στην πρόληψη καταγμάτων πέραν αυτής της περιόδου.
Μελέτη FREEDOM
Η FREEDOM (Fracture REduction Evaluation of Denosumab in Osteoporosis every 6 Months) ήταν μια διεθνής μελέτη αξιολόγησης της μείωσης των καταγμάτων στην οστεοπόρωση που περιελάμβανε 7.868 γυναίκες, 60 έως 90 ετών, με T-score οστικής πυκνότητας μικρότερο από -2,5 αλλά όχι μικρότερο από -4,0 στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης ή στο ολικό ισχίο, στις οποίες χορηγήθηκε denosumab ή εικονικό φάρμακο (placebo) κάθε 6 μήνες για συνολικά 3 χρόνια. Η υποδόρια χορήγηση denosumab δύο φορές το χρόνο για 36 μήνες σχετίστηκε με σημαντική μείωση του κινδύνου εμφάνισης σπονδυλικών, μη σπονδυλικών και καταγμάτων του ισχίου στις γυναίκες με οστεοπόρωση.
Στο τέλος της 3ετούς μελέτης, η οποία και έδωσε την απαραίτητη για το φάρμακο άδεια κυκλοφορίας, περίπου το 70% των αρχικώς συμμετεχουσών γυναικών συνέχισαν την παρακολούθηση, ενώ όσες είχαν λάβει placebo ξεκίνησαν να παίρνουν θεραπεία με denosumab. Η φάση επέκτασης της μελέτης αναμένεται να συνεχιστεί για 7 χρόνια με στόχο την παρακολούθηση των ασθενών για συνολική διάρκεια 10 ετών.
7 χρόνια denosumab
Κατά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων 7ετίας στο ASBMR, περιγράφεται μια περαιτέρω μείωση του ρυθμού των μη σπονδυλικών καταγμάτων τόσο στις 2.343 γυναίκες που έλαβαν εξ αρχής denosumab (για συνολικά 7 χρόνια) όσο και μια 4ετής μείωση του ρυθμού των ανωτέρω καταγμάτων στις 2.207 γυναίκες, οι οποίες είχαν λάβει placebo για τα πρώτα 3 έτη.
Ο Dr. Ferrari σημείωσε ότι δεν έχουν παρατηρηθεί τέτοιες μειώσεις σε προηγούμενες μελέτες, τόνισε ότι
“αυτή είναι η μεγαλύτερη μακροχρόνια μελέτη παρακολούθησης μετά από μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή για την οστεοπόρωση”,
“οι διαφορές στο μηχανισμό της δράσης μεταξύ του denosumab και άλλων φαρμάκων, ιδιαίτερα των διφωσφονικών, θα μπορούσαν να ερμηνεύουν τα αποτελέσματα αυτά, όπως επίσης φαίνεται από τη συνεχή αύξηση στην οστική πυκνότητα του ισχίου που παρατηρήθηκε με το denosumab, αλλά όχι με τα διφωσφονικά”,
καταλήγοντας ότι
” το denosumab έχει πλέον αποδείξει σαφή οφέλη της μακροχρόνιας θεραπείας”.
Στα 8 χρόνια, η οστική πυκνότητα συνεχίζει να αυξάνεται με πρόσθετο όφελος
Στο ASBMR παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα από την 8ετή επέκταση της FREEDOM, η οποία περιελάμβανε 1.382 άτομα που έλαβαν από την αρχή denosumab (μακροχρόνια ομάδα, συνολικά 8 χρόνια θεραπείας) και 1.296 ασθενείς που είχαν αρχικά λάβει εικονικό φάρμακο για 3 χρόνια (δηλ. που έλαβαν εκ των υστέρων denosumab για συνολικά 5 χρόνια, ομάδα εναλλαγής – crossover).
Η ομάδα μακροχρόνιας θεραπείας έδειξε σημαντικές αυξήσεις της οστικής πυκνότητας κατά 18,5% στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης και 8,2% στο ολικό ισχίο, σε σύγκριση με την αρχική τιμή, ενώ και η ομάδα εναλλαγής παρουσίασε σημαντική αύξηση κατά 13,8% στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης και 4,8% στο ολικό ισχίο.
Κάθε δόση denosumab ακολουθήθηκε από ταχεία μείωση στον ορό του C -τερματικού τελοπεπτιδίου (CTX) (το CTX είναι δείκτης οστικού μεταβολισμού), η οποία εξασθενούσε προς το τέλος της 6μηνης περιόδου, όπως είναι χαρακτηριστικό με το φάρμακο.
Τα ποσοστά εμφάνισης νέων σπονδυλικών και μη σπονδυλικών καταγμάτων ήταν χαμηλά σε όλη τη διάρκεια της επέκτασης της μελέτης. Η επίπτωση των καταγμάτων του ισχίου κατά τη διάρκεια του ογδόου έτους ήταν 0,2% για τη μακροχρόνια ομάδα και λιγότερο από 0,1% για την ομάδα εναλλαγής.
“Η θεραπεία με denosumab, για διάστημα έως 8 έτη, συσχετίστηκε με επίμονη μείωση του ρυθμού οστικής εναλλαγής, συνεχιζόμενες αυξήσεις της οστικής πυκνότητας και χαμηλή συχνότητα εμφάνισης καταγμάτων”,
σημειώνουν οι ερευνητές.
Στη συνάντηση διατυπώθηκαν προβληματισμοί σχετικά με το ότι μετά την 3ετία δεν υπήρχε ομάδα ελέγχου, δηλ. όλοι οι ασθενείς έλαβαν την ίδια θεραπεία, όσο και με το ενδεχόμενο αυτοί που παρέμειναν να είναι και οι πιο υγιείς.
Κατά τη γνώμη μου, τα αποτελέσματα που παρουσιάστηκαν πρόσφατα είναι πολύ σημαντικά και ενθαρρυντικά. Κι όσο κι αν λέμε πάντα ότι ο χρόνος θα δείξει, σήμερα δικαιώνονται οι προσπάθειες των ερευνητών, οι προσδοκίες των ασθενών και η επιλογή των ιατρών να προσφέρουν στους ασθενείς τους ίσως ό,τι καλύτερο διαθέτουμε για τη μακροχρόνια αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης: το denosumab.
Πηγή: Medscape
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Οστεοπόρωσης (20 Οκτωβρίου), ο Ελληνικός Σύλλογος Υποστήριξης Ασθενών με Οστεοπόρωση πραγματοποιεί το 7ο ετήσιο ενημερωτικό συνέδριο για τη σκελετική υγεία, το Σάββατο 19 Οκτωβρίου στο ξενοδοχείο ΤΙΤΑΝΙΑ (10:00 – 19:00).
